FAQ – często zadawane pytania

1) Czy wypalenie zawodowe jest chorobą psychiczną?

Wypalenie zawodowe nie jest chorobą (ICD-10), tylko zespołem zróżnicowanych objawów psychosomatycznych. Istotne jest, by został przeprowadzony odpowiedni wywiad lekarski i postawiona poprawna diagnoza (kategoria Z73.0, Stan wyczerpania życiowego lub zespół wypalenia zawodowego, syndrom wypalenia zawodowego).

2) Czy wypalenie zawodowe jest zaburzeniem osobowości?

Nie Wypalenie zawodowe nie jest zaburzeniem osobowości (takim jak neuroza psychoza, schizofrenia, czy paranoja). Jest to stała zmiana zachowań, będąca wynikiem ekspozycji na długotrwały i silny stres.

3) Co jest głównym powodem wypalenia zawodowego?

Główną przyczyną wypalenia zawodowego jest niezaspokojenie osobistych oczekiwań związanych z podejmowaną pracą. dotyczy to szczególnie osób z wysokimi nadziejami i oczekiwaniami związanymi z pracą oraz z wysoką motywacją opartą na optymistycznym podejściu do życiowych wyzwań.

4) Kiedy powstało pojęcie syndromu wypalenia zawodowego?

W latach trzydziestych pojęcie “wypalenie zawodowe” było używane do określania stanu kompletnego wyczerpania fizycznego sportowców, którzy nie byli już w stanie brać udziału w zawodach.

W 1974 roku, Freudenberger po raz pierwszy użył pojęcia wypalenia zawodowego do opisani stanu wyczerpania fizycznego spowodowanego pracą – “epidemia przepracowania”.

5) Które obszary funkcjonowania człowieka poddają się wypaleniu zawodowemu?

Niestety skutkom wypalenia zawodowego ulegają wszystkie sfery funkcjonowania człowieka. Przejawia się to poprzez widoczne zmiany wpływające na zachowanie, emocje, myśli i samopoczucie.

6) Jakie osoby są szczególnie narażone na zjawisko wypalenia zawodowego?
  • Szczególnie Ci postrzegani jako „super wydajni” czy “ambitni (z wizją)
  • Osoby czujące potrzebę „utrzymywania poprzeczki wysoko” i posiadania możliwości „wpływania na otoczenie”
  • Osoby, które maja poczucie, że utraciły kontrolę nad swoja pracą i życiem
  • Pracownicy podmiotów z niejasnymi zasadami, regułami i celami organizacji
  • Zapaleńcy i entuzjaści, którzy zawiedli się lub są rozczarowani „utratą złudzeń”
  • Cie, którzy napędzani potrzebą „robieniem kariery” nie są już w stanie sprostać presji zawodowej.
7) Czy są grupy zawodowe bardziej narażone na wypalenie zawodowe niż inne?

Wypalenie zawodowe dotyczy wszystkich profesji. Ostatnie badania wskazują, że syndrom jest w szczególnie często obecny w zawodach związanych z opieką zdrowotną (lekarze, sanitariusze, pracownicy służby zdrowia), edukacją (nauczyciele, trenerzy) oraz  bezpieczeństwem (policjanci, strażacy, strażnicy).

8) Jakie są różnice pomiędzy wypaleniem zawodowym mężczyzn i kobiet?

Owszem. Kobiety zazwyczaj ulegają silniejszemu wyczerpaniu emocjonalnemu, a mężczyźni silniejszej depersonalizacji. Poza tym liczba kobiet ulegająca wypaleniu jest większa niż mężczyzn.

9) Czy silna ekspozycja na stres zawsze prowadzi do wypalenia zawodowego?

Nie. Wypalenie zawodowe powodowane jest przez silny stres, lecz nie jest nieuniknione. Podatność na wypalenie zawodowe zawiązane jest z indywidualnymi predyspozycjami do radzenia sobie z presją.

10) Czy jest możliwe, by te same objawy zostały uznane za wypalenie zawodowe w Europie, a za coś innego w innych krajach?

Tak, to jest możliwe.. Niezależnie od definicji i podejść objawy mogą być interpretowane w odniesieniu do typowych schorzeń. Dodatkowo wzorce społeczno-kulturalne życia zawodowego i prywatnego mogą znacząco wpływać na osobę poddaną presji i jej poczucie pewności siebie.

11) Kiepskie samopoczucie, zmęczenie, brak zainteresowania pracą: czy to są symptomy wypalenia zawodowego, czy czegoś innego?

To mogą być początkowe sygnały potrzeby poświęcenia większej uwagi sobie. Mogą też sugerować, że poziom podlegania presji otoczenia zawodowego dobiega granicy wytrzymałości. Jeżeli tak jest, może warto zwrócić się o pomoc do eksperta.

13) Czy można postrzegać wypalenie zawodowe jako współczesną chorobę cywilizacyjną?

Dzisiejszy styl życia i pracy w krajach europejskich, jak również rosnąca presja zawodowa wpływają na zwiększenie wpływu stresu, a w wyniku tego potencjalnie na wypalenie zawodowe. Nie jest ono sklasyfikowane jako choroba cywilizacyjna, choć występuje częściej niż kiedyś.

13) Czy ryzyko wystąpienia wypalenia zawodowego jest związane z dobrym samopoczuciem w miejscu pracy?

Organizacje mogą pomagać pracownikom unikać wypalenia zawodowego przez monitorowanie i dbanie o ich dobre samopoczucie w pracy. Może to zapobiec zarówno stresowi związanemu z pracą, jak i wypaleniu zawodowemu mężczyzn i kobiet. Okresowe badania i związane z nimi strategie działań prowadzone przez menadżerów przy profesjonalnym wsparciu ekspertów są potężnym narzędziem radzenia sobie z ryzykiem wystąpienia wypalenia zawodowego.

14) W jaki sposób coaching może pomóc w wypaleniu zawodowym?

Coaching jest wysoce efektywną metodą wspierania pracownika. Może być stosowany zarówno w zapobieganiu jak i radzeniu sobie z syndromem wypalenia zawodowego.

15) Jakie są zalety podania coachingowi w odniesieniu do wypalenia zawodowego?

Coaching może być pierwszym krokiem w poszukiwaniu profesjonalnego wsparcia nie niosącego ze sobą społecznych stereotypów, jakimi jest obciążona psychoterapia lub leczenie psychiatryczne. Może obywać się w miejscu pracy lub gdziekolwiek indziej. Proces coachingu skupia się na osiąganiu widocznych efektów w zdecydowanie krótszym terminie niż terapia. Wyłania i implementuje własne indywidualne strategie radzenia sobie ze stresem w przyszłości, co może być bardziej praktycznym rozwiązaniem niż skupianie się na leczeniu traum z przeszłości.

16) Skąd mam wiedzieć do kogo się zwrócić w sprawie coachingu?

Wszyscy coache powinni posiadać akredytację krajowych organizacji akredytujących, które weryfikują i w pewnym stopniu gwarantują profesjonalizm zawodowy, odbycie odpowiednich szkoleń oraz aktywny udziału w superwizjach.

17) Co powinienem teraz zrobić?

Możesz skontaktować się z profesjonalnym coachem lub samodzielnie przeprowadzić na sobie auto-coaching na naszej stronie.